در گوشه خیابان پارک نیویورک و خیابان 52، تماشاگران کنجکاو اخیراً در مقابل یک جمجمه سبز رنگ غول‌پیکر ایستاده‌اند که روی قسمت کامیونی روبه‌روی شرکت مدیریت مالی جهانی Fidelity Investments نشسته بود.
“جمجمه ساتوشی” که به نام ساتوشی ناکاموتو توسعه‌دهنده بیت‌کوین نام‌گذاری شده است، تقریباً به طور کامل از مدارهای کامپیوتری تشکیل شده است و دارای دودکش‌های بلندی است که معمولاً در بالای نیروگاه‌های زغال‌سنگ یافت می‌شود.
این مصنوع پروژه‌ای از هنرمندی به نام Benjamin Von Wong است و اشاره به مقادیر انبوه کربن ساطع شده از استخراج ارز دیجیتال بیت‌کوین دارد.
بیت‌کوین عمدتاً به عنوان یک ابزار سرمایه‌گذاری پرنوسان شناخته می‌شود که – همراه با بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر – به ظاهر می‌تواند یک‌شبه در بازاری که ارزش‌ها به سرعت و با حاشیه‌های زیاد بالا و پایین می‌شود ثروت بسازد یا نابود کند.
اما آنچه که دوستداران محیط‌زیست و دیگران را نگران می‌کند، مقدار عظیم انرژی الکتریکی مورد استفاده در تولید بیت‌کوین و دیگر ارزهای دیجیتال است، انرژی که اغلب در نهایت به وسیله سوخت‌های فسیلی تأمین می‌شود و بنابراین تأثیری جدی بر بحران آب‌وهوا دارد.
همان‌طور که برندهای بزرگ مالی در دنیای ارزهای دیجیتال گمانه‌زنی می‌کنند، کمپین‌های محیط زیستی می‌خواهند مردم و شرکت‌ها بدانند که فقط در حال انجام یک قمار مالی نیستند بلکه خطر و ریسک‌های زیست‌محیطی نیز وجود دارد.
بیت‌کوین چیست؟
بیت‌کوین نوعی ارز رمزنگاری شده است، شکل غیرمتمرکز ارز که برخلاف دلار، پوند یا یورو، به جای پول فیزیکی، کاملاً دیجیتالی است. مدیریت و معامله آن بر روی یک دفترکل عمومی باز معروف به “بلاک‌چین” انجام می‌شود که تمام تراکنش‌های بیت‌کوین را ثبت می‌کند. بیت‌کوین می‌تواند برای خرید کالاهای فیزیکی استفاده یا خود به عنوان یک دارایی استفاده شود.
این رمزارز در سال ۲۰۰۸ توسط شخص یا گروهی ناشناس با نام ساتوشی ناکاموتو اختراع شد. در ۱۸ اکتبر سال ۲۰۰۸ دامنه اینترنتی به نشانی bitcoin.org ثبت شد. در ۳۱ اکتبر همان سال، ایمیلی حاوی یک لینک به مقاله‌ای به نام «بیت‌کوین: سامانه پولی همتا به همتا» که توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو نوشته شده بود، در فهرست ایمیل رمزنگاری شده منتشر گردید. ناکاموتو بیت‌کوین را در قالب نرم‌افزار متن‌باز طراحی و در ژانویه ۲۰۰۹ به صورت عمومی منتشر نمود. هویت ناکاموتو همچنان ناشناس باقی‌مانده است.
در سوم ژانویه ۲۰۰۹، زمانی که ناکاموتو نخستین بلوک زنجیره (که به نام «بلوک آفرینش» شناخته می‌شود) را استخراج نمود، شبکه بیت‌کوین ایجاد شد. دریافت‌کننده نخستین مبادله بیت‌کوین، هال فینی بود، شخصی که نخستین سامانه اثبات مفهوم قابل‌استفاده مکرر (RPoW) را در سال ۲۰۰۴ طراحی کرده بود.
بیت‌کوین چگونه به محیط‌زیست آسیب می‌رساند؟
از آنجایی که ارزهای دیجیتال شده مانند بیت‌کوین متمرکز نیستند، هیچ مرجع یا نهاد منفردی برای تأیید تراکنش‌ها وجود ندارد. در عوض شرکت‌کنندگان در شبکه بابت تأیید تراکنش کمیسیون دریافت می‌کنند. از طرف دیگر در فرایندی به نام استخراج ارز دیجیتال شما می‌توانید با کمک به حل الگوریتم‌های پیچیده بیت‌کوین دریافت کنید.
در این فرایند به برنده حل الگوریتم ارز دیجیتال جدید پاداش داده می‌شود. به این فرایند اثبات کار (PoW) گفته می‌شود، فرایندی که انرژی زیادی می‌برد و مقصر انتشار گازهای گلخانه‌ای است.
الگوریتم اجماع PoW مورد استفاده برای تأیید تراکنش‌ها به مقادیر زیادی برق نیاز دارد که اغلب با سوزاندن سوخت‌های فسیلی، انتشار دی‌اکسیدکربن و سایر گازهای گلخانه‌ای که سیاره را گرم می‌کنند همراه است.
تحقیقی در سال 2022 با عنوان بازبینی ردپای کربن بیت‌کوین توسط محققان اقلیم و اقتصاد در سراسر اروپا انجام شد، تخمین می‌زند که استخراج بیت‌کوین ممکن است مسئول 65.4 مگاتُن CO 2 در سال باشد که با میزان انتشار کربن در سطح کشور در یونان در سال 2019 قابل‌مقایسه است.
گروه‌های محیط‌زیست چه می‌خواهند؟
اخیراً برخی از فعالان محیط‌زیست تلاش‌هایی برای کاهش اثرات زیست‌محیطی بیت‌کوین با تغییر روش تولید آن انجام داده‌اند؛ بنابراین گروه‌هایی مانند صلح سبز از Fidelity و سایر شرکت‌های مدیریت مالی و فرایند پرداخت که در استخراج بیت‌کوین سرمایه‌گذاری کرده‌اند، درخواست دارند دست به چنین تلاش‌هایی بزنند.
به نظر Fidelity نمی‌خواهد در مورد این موضوع صحبت کند. آنها تاکنون درخواست گاردین را رد کرده‌اند، اما این اقدامات دعوتی است برای آنها و دیگران تا گام بردارند و منابع موجود را به سمت راه‌حل‌هایی برای مقابله با مشکل استخراج بیت‌کوین در سطح جهانی سوق دهند.
چگونه “تغییر کد” می‌تواند آسیب‌های زیست‌محیطی را کاهش دهد؟
گروه صلح سبز استدلال می‌کند که راه‌حل ساده است: تغییر کد رایانه‌ای که بیت‌کوین را تولید می‌کند به منظور مصرف برق کمتر و کاهش ردپای کربن آن. این کد منبع‌باز و به صورت عمومی در دسترس است، در نتیجه هر کسی که می‌خواهد آن را ببیند یا استفاده کند.
فعالان اقلیم معتقدند می‌توان برای بیت‌کوین به جای فرایند تأیید PoW که به مقادیر زیادی انرژی نیاز دارد، یک فرایند سبزتر مثل اثبات سهام (PoS) که توسط اتریوم استفاده می‌شود تعریف کرد.
آیا تغییر الگوریتم بیت‌کوین شدنی است؟
چهره‌های برجسته در جامعه بیت‌کوین و برخی از محققان در این زمینه این راه‌حل را قبول ندارند. دکتر هانا هالابوردا دانشیار فناوری، عملیات و آمار در دانشکده بازرگانی استرن دانشگاه نیویورک است. از جمله کلاس‌هایی که او تدریس می‌کند می‌توان به بلاک‌چین و ارزهای دیجیتال و مبانی فین‌تک اشاره کرد.
هالابوردا با اشاره به یک تغییر فرضی پروتکل بیت‌کوین گفت: فکر نمی‌کنم که کار کند. همه می‌دانند که [بیت‌کوین] از نظر محیط‌زیست ناسالم است، اما هرگونه تغییر بزرگ در پروتکل بیت‌کوین بسیار ناموفق بوده است، زیرا باید همه ماینرها را در این مورد به توافق برسانید.
هر ماینری که با تغییر پروتکل موافق نیست، می‌تواند به سادگی کد جدید را رد کند و به اجرای کد اصلی که به PoW انرژی‌بر وابسته است ادامه دهد.
آیا تاکتیک‌های دیگر جواب می‌دهد؟
هالابوردا گفت ممکن است راه‌حل دیگری وجود داشته باشد: انرژی‌های تجدیدپذیر. بسیاری از شرکت‌های استخراج بیت‌کوین قراردادهای خود را با شرکت‌های انرژی‌های تجدیدپذیر تنظیم کرده‌اند.
این بدان معناست که این شرکت‌های انرژی می‌توانند بیت‌کوین را در دوره‌های تولید و عرضه بیش از حد استخراج کنند؛ بنابراین به جای اینکه انرژی هدر برود، می‌توان پول بیشتری به دست آورد و ثروت را بین تأسیسات استخراج ارز دیجیتال و شرکت‌های انرژی تجدیدپذیر که با آنها قرارداد دارند تقسیم کرد.
