در دنیایی که با پیشرفتهای تکنولوژیکی و نیاز مبرم به حملونقل پایدار گره خورده است معرفی اولین خودروی الکتریکی نقطه عطف مهمی در تاریخ خودرو به حساب میآید.
با طراحی نوآورانه و ویژگیهای سازگار با محیط زیست، این وسیله نقلیه پیشگامانه نه تنها توجه علاقهمندان به خودرو را به خود جلب کرد، بلکه راه را برای آیندهای پاکتر و سبزتر برای کره زمین هموار کرد.
این بار در ایرانی متا ما به داستان جذاب اولین خودروی الکتریکی و تأثیر آن بر صنعت خودرو خواهیم پرداخت و میبینیم چطور فضایی شکل گرفت که به ظهور غولی مثل تسلا انجامید.
تولد یک ایده
ایده یک وسیله نقلیه الکتریکی به اوایل قرن نوزدهم بازمیگردد، زمانی که مخترعانی مانند توماس داونپورت و رابرت اندرسون سیستمهای پیشرانه الکتریکی را آزمایش کردند. اولین خودروهای برقی کاربردی در دهه ۱۸۸۰ معرفی شدند.
در یک نمونه توماس پارکر، مهندس انگلیسی، در اواخر قرن ۱۹ به فکر آلودگی شهر لندن افتاده بود و در آن زمان تصمیم گرفت تا خودروی برقی با آلایندگی صفر تولید کند!
قبل از پارکر نمونههای دیگری از موتور و وسیله نقلیه برقی تولید شده بود، اما قطعا وی اولین شخصی است که خودروهای برقی را به تولید انبوه رساند و استفاده از آنها را به طور نسبی در جامعه رواج داد. توماس ادیسون هم تلاشهایی در این زمینه داشت.
با این حال این تازه اواخر قرن بیستم بود که پیشرفتهای تکنولوژیک خودروهای الکتریکی را به گزینهای مناسب و معقول برای تولید انبوه تبدیل کرد. یکی از پیشگامان در این زمینه جنرال موتورز بود که خودروی EV1 را در سال 1996 روانه بازار کرد. اگرچه این خودرو تولید محدودی داشت و با چالشهایی روبرو بود، اما پتانسیل خودروهای الکتریکی را نشان داد و میل به نوآوری بیشتر را برانگیخت و ثابت کرد ایده قرن نوزدهم از همیشه عملیاتیتر است.
خودروهای برقی وارد میشوند
به سرعت به آغاز هزاره رسیدیم و صنعت خودرو در انتظار اولین خودروی الکتریکی تولید انبوه در قرن 21 بود. فروش اولین خودروهای تولید – انبوه ساخته شده توسط خودروسازیهای بزرگ با معرفی خودروی تمام برقی نیسان لیف و خودروی دونیرو شارژ برقی شورلت ولت در اواخر دسامبر ۲۰۱۰ شروع شد. به فاصله 5 سال در دسامبر 2015 خودروهای برقی فروخته شده در سرتاسر جهان از مرز 1 میلیون دستگاه عبور کرد در مدتی کوتاه به 4 میلیون دستگاه رسید.
یکی از عوامل مهم در موفقیت اولین خودروی الکتریکی، پیشرفت چشمگیر در فناوری باتری بود. باتریهای لیتیوم یون به منبع انرژی انتخابی تبدیل شدند و چگالی انرژی بالاتر و شارژهای طولانیتری را ارائه کردند. این پیشرفت به وسیله نقلیه اجازه داد تا مسافت قابل توجهی را با یک بار شارژ طی کند و اضطراب برد را که اغلب مشکل اصلی خودروهای الکتریکی بود. بهعلاوه، پیشرفتها در فناوری موتور الکتریکی، کارایی را بهبود بخشیده و شتاب و عملکرد کلی بهتری را ممکن ساخت.
یکی دیگر از جنبههایی که اولین خودروی الکتریکی را به یک تغییر دهنده بازی تبدیل کرد، توسعه سریع زیرساختهای شارژ بود. دولتها، شرکتهای خصوصی و افراد نیاز به یک شبکه شارژ قوی برای حمایت از پذیرش گسترده خودروهای الکتریکی را تشخیص دادند. ایستگاههای شارژ رایجتر شدند و رانندگان را قادر میساختند تا وسایل نقلیه خود را به راحتی و کارآمد شارژ کنند. این گسترش زیرساخت شارژ، پایه و اساس انقلاب وسایل نقلیه الکتریکی را که پس از آن به وقع پیوست بنا گذاشت.
تسلا؛ غول بازی عوض کن
درست در اواخر دهه 90 قرن گذشته، زمانی که نگاه به مسئله خودروی الکتریکی جدیتر شد، گروهی از مهندسان جوان دست به تاسیس یک شرکتی زدند که در نهایت در سال 2003 منجر به تاسیس تسلا شد.
مارتین ابرهارد و مارک تارپنینگ تسلا را برای تمرکز روی خلق خودروی برقی تاسیس کردن یک سال بعد ایلان ماسک با ارائه طرح اولیه موتورهای سری A موفق شد سرمایه و بودجه این شرکت را به ۷ و نیم میلیون دلار افزایش دهد.
جذب سرمایه هفت و نیم میلیون دلاری سرمایهگذاری چون ایلان ماسک که بعدتر سمت ریاست هیئت مدیره شرکت را نیز کسب کرد باعث جهش تسلا شد و این شرکت در نهایت پس از ورود ماسک در سال 2004 طرح اولین خودروی الکتریکی خود تحت عنوان رودستر را خلق کرد. این خودرو نخستین خودرویی است که از باتری یون لیتیومی در بازه بیشتر از ۳۲۰ کیلومتر برای هر شارژ استفاده میکند.
آینده خودروهای الکتریکی
شاید مهمترین تاثیر اولین خودروهای الکتریکی نشان دادن راهی به سوی آیندهای ممکن و پتانسیل نهان آنها برای کاهش انتشار گازهای گلخانهای و مبارزه با تغییرات آبوهوایی بود. با حذف انتشار گازهای گلخانهای و کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، وسایل نقلیه الکتریکی جایگزین تمیزتر و پایدارتری برای خودروهای موتور احتراقی سنتی خواهند بود.
موفقیت اولین خودرویهای الکتریکی، الهام بخش دیگر خودروسازان برای سرمایه گذاری در این بخش از صنعت و باعث ایجاد یک اثر دومینویی در صنعت شد، دومینویی که منجر به خلق شرکتی مثل تسلا شد.
به همین واسطه دولتها مزایای زیستمحیطی چنین اقداماتی را به رسمیت شناختند و مشوقها و سیاستهایی را برای تشویق به پذیرش وسایل نقلیه الکتریکی اجرا کردند.
معرفی اولین خودروی الکتریکی تنها آغاز یک تغییر پارادایم در صنعت خودرو بود. در سالهای بعد، وسایل نقلیه الکتریکی محبوبیت پیدا کردند و پیشرفتهای فناوری منجر به افزایش برد، زمان شارژ سریعتر و مقرون به صرفهتر شدن آن شد.
حالا خودروهای الکتریکی دیگر یک چیز جدید نیستند، بلکه گزینهای مناسب برای حملونقل روزمره هستند. خودروسازان بزرگ متعهد شدهاند که خط خودروهای خود را برقی کنند و دولتهای سراسر جهان متعهد شدهاند که فروش خودروهای جدید موتور احتراق داخلی را در دهههای آینده ممنوع کنند.
به مرور خودروهای برقی با گستره وسیعتری از مدلها و قیمتها در دسترستر قرار میگیرند، که پذیرش آنها را بیشتر میکند و نوید پیروزی انقلابی را میدهد که بیش از یک قرن پیش آغاز شد.
