رشد و گسترش هوش مصنوعی در سالهای اخیر منجر به تسهیل زندگی انسانها در سطوح مختلف شده است. سوال اینجاست این فناوری در سالهای آتی جای تمامی مشاغل را خواهد گرفت یا خیر؟

پیشرفت هوش مصنوعی هم مانند پیشرفت و توسعه سایر فناوری‌ها در طول تاریخ، همیشه این ترس را به وجود آورده که در آینده مشاغل انسانی منسوخ خواهند شد. مطمئنا اگرهم در آینده چنین اتفاقی رخ دهد، به این شکل گسترده نخواهد بود؛ اما واقعا هیچ کس نمی‌تواند پیش‌بینی درستی در رابطه با این موضوع مطرح کند.

در رابطه با فرضیه نابود شدن تمام مشاغل انسانی با پیشرفت هوش مصنوعی، باید گفت این اتفاق حداقل در کوتاه‌مدت رخ نخواهد داد. برای اینکه خیالتان را کمی راحت کنیم، باید بگوییم ربات‌ها برای تصاحب مشاغل انسانی طراحی نشده‌اند؛ حداقل در زمان کنونی که ربات‌ها با چنین هدفی ایجاد نشده‌اند.

البته با تصویری که از هوش مصنوعی در رسانه‌ها مخصوصا فیلم‌های علمی و تخیلی ایجاد شده ، مطمئنا از زمان پیدایش هوش مصنوعی همیشه عموم مردم تصور کرده‌اند که هوش مصنوعی روزی آن‌ها را بیکار خواهد کرد و حتی شاید عده‌ای از افراد در مورد این موضوع واقعا نگران باشند؛ البته باید بپذیریم که با پیدایش هوش مصنوعی و پیشرفت آن، بسیاری از کارهایی که زمانی توسط انسان انجام می‌شد، خودکار شده و ترس از پیشرفت هوش مصنوعی تا سطحی که بتواند تمام مشاغل انسانی را بر عهده بگیرد یا روند چنین اتفاقی آغاز شود، طبیعی است.

اما اگر کمی منطقی به قضیه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که دلیلی برای چنین ترس دلهره‌آوری وجود ندارد. در مقاله‌ای که اخیرا توسط اعضای گروه MIT Task Force on the Work of the Future در مورد هوش مصنوعی با عنوان «Artificial Intelligence And The Future of Work» (هوش مصنوعی و آینده کار) منتشر شده، توسعه هوش مصنوعی و حوزه‌های مرتبط با آن در دنیای کسب‌وکار، با نگاه دقیق و موشکافانه‌ای بررسی شده و در آن تصور خوش‌بینانه‌تری از هوش مصنوعی نسبت به نگرش عموم درمورد این فناوری، ترسیم شده است.

در این مقاله به‌جای اینکه به تصور عموم مردم در مورد تصاحب تمام مشاغل انسانی در آینده توسط هوش مصنوعی، دامن زده شود، پیش‌بینی شده هوش مصنوعی در آینده زمینه‌ساز ایجاد راهکارهای مبتکرانه‌ای می‌شود که زمینه پیشرفت بسیاری از صنایع موجود  را فراهم می‌کند و حتی می‌تواند به توانایی‌های بالقوه برای ایجاد زمینه‌های رشد در بسیاری از حوزه‌ها دست یابد. تمام این دستاوردهای بزرگ می‌تواند منجر به ایجاد مشاغل بیشتر شود؛ بنابراین هوش مصنوعی می‌تواند در آینده ابزاری برای اشتغال‌زایی گسترده باشد، نه اشتغال‌زدایی.

هوش مصنوعی می‌تواند انسان را از انجام کارهای تکراری مختلف رها کند. این فناوری می‌تواند یکبار کار را یاد بگیرد و آن را به تعداد دفعاتی که برنامه نویس می‌خواهد تکرار کند. هوش مصنوعی تنها یک فناوری نیست، بلکه بیشتر بخشی از زندگی روزانه ماست. ما هر روز شاهد تحولات جدیدی در حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی از سیاست گرفته تا اقتصاد هستیم. راه حل‌های قدرتمند و قابلیت های هوش مصنوعی به سرعت در حال توسعه هستند ، سیستم‌های هوش مصنوعی این توانایی را دارند که احساسات انسان را درک و به آن پاسخ دهند. یکی از انواع هوش مصنوعی که به سرعت به خانه‌های مصرف کنندگان راه پیدا می‌کند دستیارهای صوتی مانند Microsoft’s Cortana است.

ما می‌توانیم هوش مصنوعی را به سه دسته تقسیم کنیم هوش مصنوعی ضعیف که می‌تواند وظایفی مثل پیش بینی آب و هوا، اتوماسیون رزو غذا در دانشگاه ها و … را انجام داد که ما در حاظر در این مرحله هستیم. هوش مصنوعی عمومی، قادر به انجام همان کارهایی است که یک انسان می‌تواند انجام دهد و سوپر هوش مصنوعی، قادر به انجام هرکاری بهتر از انسان است.

ربات‌های پیشرفته شبیه انسان مانند سوفیا رویاهای مردم برای آینده هوش مصنوعی را به تصویر می‌کشد. همچنین سوفیا چارچوبی برای تحقیقات پیشرفته رباتیک و هوش مصنوعی است، به ویژه برای درک تعاملات انسان و ربات. سوفیا به عنوان یک ربات اجتماعی به بازار عرضه می‌شود که می‌تواند رفتار‌هایی مانند انسان را انجام دهد.

ربات‌ها به عنوان ماشینی با کارکرد خودکار تعریف می‌شوند که مجموعه‌ای ازاقدامات را به طور مستقل انجام می‌دهند و کارهایی را که معمولا توسط انسان انجام نمی‌شود انجام می‌دهند. پیشرفت‌های هوش مصنوعی به ربات ها کمک می‌کند تا رفتار انسان را بیشتر تقلید کنند. ربات‌هایی که بیشتر شبیه انسان فکر می‌کنند، می‌توانند بهتر با نیروی کار آشنا شوند. ربات‌ها رشد اقتصادی و بهره وری را افزایش می‌دهند و فرصت‌های شغلی جدیدی را برای بسیاری از مردم در سراسر جهان ایجاد می‌کنند.

در آینده پیشرفته‌ترین ربات‌های انسان نما طراحی می‌شوند که شباهت صد درصدی به انسان را دارند آنقدر این شباهت زیاد است که می‌تواند منجر به ازدواج انسان و ربات بشود. تعداد ربات‌های خدماتی به یک میلیارد خواهد رسید. که این تعداد به سرعت در حال افزایش است،ربات‌های خانگی یک وسیله اصلی در اکثر خانه‌ها خواهند بود. آنها شامل ربات‌های خانگی و اسباب بازی‌های با هوش مصنوعی و یادگیری ماشین هستند.همینطور دستیار‌های مجازی که به تدریج جایگزین موتورهای جست و جو می‌شوند.

بازار کار هوش مصنوعی در ایران و جهان

در آخر شاید جالب باشد بدانید رشته هوش مصنوعی تا چه حد باعث افزایش فرصت‌های شغلی شده است. براساس سایت کاریابی Indeed بالاترین دستمزد در حوزه هوش مصنوعی برای مهندسان یادگیری ماشین بوده در واقع دستمزد این مشاغل نسبت به سال 2018 رشد 5.8 درصدی داشته که پیشرفت قابل چشمگیری است.

هوش مصنوعی به عنوان محرک اصلی فناوری‌های نوظهور مثل رباتیک و اینترنت اشیا بوده که بیشترین تقاضاها برای مهندسان هوش مصنوعی از جانب استارتاپ ها و شرکت های پیشرو در زمینه بکارگیری فناوری‌های نوین مثل کسب و کارهای آنلاین با حقوق بالا بوده است.

در دیگر کشورها هوش مصنوعی از بازار کار خوبی برخوردار است اما در ایران این گرایش نسبت به دیگر گرایش‌ها از جمله نرم افزار و شبکه ضغیف‌تر عمل کرده است که پیش بینی می‌شود در آینده بازار کارهوش مصنوعی در ایران نیز گسترش پیدا کند.

لیست مشاغلی که به واسطه هوش مصنوعی در ایران ایجاد شده اند:

• طراحی و ساخت ابزارهای هوشمند
• متخصص هوش مصنوعی در صنعت مانند طراحی ربات و دستگاه‌های هوشمند
• متخصص هوش مصنوعی در زمینه پردازش تصویر
• متخصص هوش مصنوعی در زمینه پردازش متن، تولید دستیار‌های هوشمند و چت بات‌ها
• طراحی بازی‌ها
• طراحی ربات‌ها
• استخراج داده‌ها

سخن پایانی

هوش مصنوعی از آن دسته رشته‌هایی است که بازار کار و درآمد بسیار خوبی دارد. از همه مهتر آینده هوش مصنوعی روز به روز در حال پیشرفت است. همانطور زندگی الان ما با این فناوری آمیخته شده است. هوش مصنوعی نه تنها در ایران بلکه در تمام دانشگاه‌های جهان یکی از مهم ترین مشاغل و رشته‌ها است.

باید این حقیقت را قبول کنید که ربات‌ها و هوش مصنوعی دیر یا زود شغل شما را از آن خود می‌کنند. چنین فرایندی از سال‌ها قبل آغاز شده و روزبه‌روز به سرعت آن افزوده می‌شود. در این زمینه، سوال مهمی که مطرح می‌شود این است که چه زمانی شغل شما نابود می‌شود.

اگر شغلتان نیازمند مهارت پیچیده و چند جانبه‌ای است، احتمالا در برابر این فرایند در امان خواهید بود. همچنین این موضوع برای افرادی که شغلشان تا حد زیادی مربوط به آموزش و ارتباطات انسانی است، تقریبا صدق می‌کند. اما اگر شغل شما شامل انجام کارهای تکراری بدون خلاقیت است، بهتر است به فکر یادگیری مهارت‌های جدید موثر باشید.